آناتومی شکم

آناتومی شکم (abdominal anatomy)

نكات مهم آناتومي ديواره هاي شكم و عناصر مرتبط با آن 1) ناف (Umbilicus)، در جدار قدامي شكم و در محاذات ديسك بين مهرهاي بـين مهـره هـاي L3 & L4 قـرار دارد و محلـي است كه در دوران جنيني، طناب نافي (Umbilical Cord) به آن متصل ميشود.2) خط سفيد (Linea Alba): وقتي عضلات جدار قدامي شكم (عضلات مايل داخلي، مايل خارجي و عضلهي عرضـي شـكمي) در خط وسط به يكديگر ميرسند، تبديل به يك آپونوروز (نيام پهن) ميشوند؛ از ادغام آپونوروزهاي دو طرف در خط وسـط، لينا آلبا تشكيل ميشود. لينا آلبا، از زائده زايفوئيد استخوان استرنوم تا سمفيز پوبيس امتـداد دارد (پهنـاي لينـا آلبـا در بـالاي ناف، حدودا 1 cm است). 3) غلاف ركتوس (Rectus Sheath)، عضلهي راست شكمي را در بر ميگيرد. ديوارهي قدامي غـلاف ركتـوس، بـه عضـلهي راست شكمي متصل ميباشد و ديوارهي خلفي غلاف ركتوس، هيچ گونه اتصالي به عضلهي راست شكمي ندارد. 4) شريان موسكولو فرنيك، جهت وارد شدن به شكم، ديافراگم را سوراخ ميكند. 5) در جدارهاي شكم و لگن، اعصاب نسبت به عروق، سطحي تر ميباشند. 6) عضلات جدار قدامي شكم از خارج به داخل شامل عضلات مايل خارجي، مايل داخلي و عضلهي عرضي ميباشد. 7) رباط اينگوينال، از تا خوردن لبهي تحتاني (الياف تحتاني) آپونوروز عضلهي مايل خارجي بر روي خود، تشكيل مـيشـود و بين خار خاصرهاي قدامي فوقاني (ASIS) و تكمهي پوبيس كشيده شده است. 8) كانال اينگوينال يا كانال مغبني (Inguinal Canal)، در قسمت تحتاني جدار قدامي شكم و بين حلقه هاي سـطحي و عمقـي اينگوينال قرار دارد و در افراد مذكر، محل عبور طناب اسپرماتيك (طناب اسپرماتيك شامل: شريان ها و وريدهاي تستيكولار (بيضوي)، وازدفران ، شريان وازدفران و .... ميباشد) و در جنس مؤنث، محل عبور رباط گرد رحمي ميباشد. كانال اينگوينـال در جنس مؤنث نسبت به جنس مذكر، كوچكتر ميباشد. عصب ايليو اينگوينال در هر دو جنس، از كانال اينگوينـال عبـور مـي- كند. 9) عضلات راست شكمي راست و چپ، در طرفين لينا آلبا قرار دارند. 10) فتق (Hernia) اينگوينال و فتق فمورال بترتيب در بالاي رباط اينگوينال و پـايين كانـال اينگوينـال روي مـيدهـد. مثلـث مغبني يا هسلباخ (Inguinal or (Hasselbach’s) Triangle )، كه در سطح خلفي جدار قدامي شكم و در ناحيه اينگوينال قـرار دارد، محل شايع براي فتق اينگوينال مستقيم ميباشد).

دیواره قدامی شکم

 

 

 

   

 

 

 دیواره(جدار)قدامی شکم(anterior abdominal wall)

پوست

پوست جدار قدامي شكم داراي توانايي تحمل كشش فراواني ميباشد (مثلا هنگام حاملگي، چاقي ناشي از تجمع چربـي در شـكم و .(..... الف) اعصاب جلدي (Cutaneous Nerves): عصب دهي جلدي به پوست جدار قدامي شكم، توسط شاخهي قدامي (شكمي) 6 عصب سينهاي تحتـاني و اولـين عصـب كمـري ميباشد. اعصاب جلدي قدامي ، از 5 عصب بين دندهاي تحتاني، عصب ساب كوستال و عصب ايليو هيپوگاستريك (L1) تشـكيل 1 ، از 2 عصب سينهاي تحتاني ( & 2 T10 شده است كه پوست جدار قدامي شكم را عصب دهي ميكنند؛ اما اعصاب جلدي خارجي T11) تشكيل شده است كه عصب دهي به پوست پهلوهاي شكم را برعهده دارند. ب) شريان هاي جلدي (Cutaneous Arteries): شريان هاي جلدي قدامي، شاخه هاي شريان هاي اپي گاستريك فوقاني و تحتاني ميباشند كه خونرساني پوست نزديـك بـه خـط مياني جدار قدامي شكم را برعهده دارند. شريان هاي جلدي خارجي (شاخه هـاي شـريان هـاي بـين دنـدهاي تحتـاني) و شـريان ، بـه تعـداد 4 3 ، خونرساني پوست نواحي پهلو هاي شكم را برعهده دارند. شريان هاي سطحي اينگوينال 3 چرخشي سطحي ايلياك عدد ميباشند كه از شريان فمورال جدا ميشوند و خونرساني به پوست بخش تحتاني شكم را برعهده دارند. شريان اپي گاستريك ، پوست اطراف ناف را خونرساني ميكند. 5 سطحي پ) وريدهاي جلدي (Cutaneous Veins): وريدهاي جلدي قسمت فوقاني جدار قدامي شكم، از طريق وريد سينهاي جانبي به وريد آگزيلاري تخليـه مـيشـوند و وريـدهاي بـه وريـد فمـورال تخليـه 6 جلدي قسمت تحتاني جدار قدامي شكم، از طريق وريدهاي اپي گاستريك سطحي و صـافنوس بـزرگ ميشوند (وريدهاي اينگوينال سطحي و چرخشي سطحي ايلياك، به وريد صافنوس بزرگ تخليه ميشوند و از آنجا به وريد فمورال ميريزند). ت) عروق لنفاوي سطحي (Superficial Lymphatic): عروق لنفاوي جلدي كه بالاتر از سطح ناف قرار دارند، به سمت بالا جريان مييابند و به گره هاي لنفـاوي آگـزيلاري (زيربغلـي) تخليه ميشوند؛ اما عروق لنفاوي جلدي كه پايين تر از سطح ناف قرار دارند، به گره هاي لنفاوي اينگوينال سطحي تخليه ميشوند.   

ادامه نوشته

آناتومی شکمف

آناتومی شکم (abdomen anatomy)

شكم، وسيعترين حفره ي بدن بوده كه حد فوقاني آن توسط ديافراگم پوشيده ميشود. توسط يك خط فرضي كه از دهانه ي ورودي لگن (Pelvic Inlet) ميگذرد، اين حفره را به دو قسـمت حفـره ي شـكمي (Abdominal Cavity) و حفـرهي لگنـي ( Pelvic Cavity) تقسيم ميكنند. حفره ي شكمي در قسمت فوقاني اين خط فرضي قرار دارد و جايگاه بخش اعظم دستگاه گوارش، دستگاه ادراري -تناسلي و شامل اعضايي چون طحال، غدد فوق كليه، پانكراس و .... ميباشد (حفره ي شكمي، نسبت به حفره ي لگني، وسيع تر ميباشد).

تقسيم بندي نواحي شكم: 

تقسيم بندي چهار گانه ي شكم:دو سطح فرضي عمودي و افقي، كه يكديگر را در قسمت ناف قطع ميكنند، شكم را به چهار بخش (ربع) تقسيم ميكننـد. دو ربـع در بالاي ناف و دو ربع در پايين ناف قرار ميگيرد. اين تقسيم بندي به منظور بررسي و شناسايي اعضاي درون شكم ميباشد.

تقسيم بندي نه گانه ی شكم: تقسيم بندي ديگري كه در ناحيه شكم صورت گرفته و از نظر باليني مهم ميباشد به اين صورت ميباشـد كـه بـا اسـتفاده از دو ميگويند)، شكم به 9 ناحيه تقسيم ميشـود. ايـن چهـار 1 سطح (صفحه) عمودي و دو سطح افقي (به اين 4 سطح، سطوح آديسون سطح عبارتند از: 1) سطح ميدكلاويكولار (يا طرفي) راست (Rt Midclavicular or Lateral Plane): سطح عمودي ميباشـد كـه بـه مـوازات سطح ساژيتال، از قسمت مياني استخوان كلاويكل راست و نقطه ميد اينگوينال (Mid Inguinal) راست عبور ميكند. 2) سطح ميدكلاويكولار (يا طرفي) چپ (Lt Midclavicular or Lateral Plane): سطح عمودي ميباشد كه به موازات سـطح ساژيتال، از قسمت مياني استخوان كلاويكل چپ و نقطه ميد اينگوينال (Mid Inguinal) چپ عبور ميكند. 3) سطح ترانس پيلوريك (Transpyloric Plane): سطح افقي ميباشد كه بين بريـدگي ژوگـولار اسـتخوان اسـترنوم و انتهـاي قدامي سمفيز پوبيس قرار دارد و از كنارهي تحتاني، تنهي مهرهي L1 و ناحيه پيلور عبور ميكند. 4) سطح ترانس توبركولار (Transtubercular Plane): سطح افقي ميباشد كه در حد فاصل بـين سـطح تـرانس پيلوريـك و سمفيز پوبيس قرار دارد و از كناره ي فوقاني، تنه ي مهره ي L5 ميگذرد.

 

آناتومی شکم

آناتومی شکم (abdomen anatomy)

 

شكم، وسيعترين حفره ي بدن بوده كه حد فوقاني آن توسط ديافراگم پوشيده ميشود. توسط يك خط فرضي كه از دهانه ي ورودي لگن (Pelvic Inlet) ميگذرد، اين حفره را به دو قسـمت حفـره ي شـكمي (Abdominal Cavity) و حفـرهي لگنـي ( Pelvic Cavity) تقسيم ميكنند. حفره ي شكمي در قسمت فوقاني اين خط فرضي قرار دارد و جايگاه بخش اعظم دستگاه گوارش، دستگاه ادراري -تناسلي و شامل اعضايي چون طحال، غدد فوق كليه، پانكراس و .... ميباشد (حفره ي شكمي، نسبت به حفره ي لگني، وسيع تر ميباشد).

تقسيم بندي نواحي شكم: 

تقسيم بندي چهار گانه ي شكم:دو سطح فرضي عمودي و افقي، كه يكديگر را در قسمت ناف قطع ميكنند، شكم را به چهار بخش (ربع) تقسيم ميكننـد. دو ربـع در بالاي ناف و دو ربع در پايين ناف قرار ميگيرد. اين تقسيم بندي به منظور بررسي و شناسايي اعضاي درون شكم ميباشد.

تقسيم بندي نه گانه ی شكم: تقسيم بندي ديگري كه در ناحيه شكم صورت گرفته و از نظر باليني مهم ميباشد به اين صورت ميباشـد كـه بـا اسـتفاده از دو ميگويند)، شكم به 9 ناحيه تقسيم ميشـود. ايـن چهـار 1 سطح (صفحه) عمودي و دو سطح افقي (به اين 4 سطح، سطوح آديسون سطح عبارتند از: 1) سطح ميدكلاويكولار (يا طرفي) راست (Rt Midclavicular or Lateral Plane): سطح عمودي ميباشـد كـه بـه مـوازات سطح ساژيتال، از قسمت مياني استخوان كلاويكل راست و نقطه ميد اينگوينال (Mid Inguinal) راست عبور ميكند. 2) سطح ميدكلاويكولار (يا طرفي) چپ (Lt Midclavicular or Lateral Plane): سطح عمودي ميباشد كه به موازات سـطح ساژيتال، از قسمت مياني استخوان كلاويكل چپ و نقطه ميد اينگوينال (Mid Inguinal) چپ عبور ميكند. 3) سطح ترانس پيلوريك (Transpyloric Plane): سطح افقي ميباشد كه بين بريـدگي ژوگـولار اسـتخوان اسـترنوم و انتهـاي قدامي سمفيز پوبيس قرار دارد و از كنارهي تحتاني، تنهي مهرهي L1 و ناحيه پيلور عبور ميكند. 4) سطح ترانس توبركولار (Transtubercular Plane): سطح افقي ميباشد كه در حد فاصل بـين سـطح تـرانس پيلوريـك و سمفيز پوبيس قرار دارد و از كناره ي فوقاني، تنه ي مهره ي L5 ميگذرد.

 

آناتومی ناحیه شکمی

تقسم بندی نه گانه ناحیه شکمی

 

 

تقسيم بندي  كه در ناحيه شكم صورت گرفته و از نظر باليني مهم ميباشد

، شكم به 9 ناحيه تقسيم مـيشـود.

 

1) سطح ميدكلاويكولار (يا طرفي) راست (Rt Midclavicular or Lateral Plane): سطح عمودي ميباشـد كـه بـه مـوازات

سطح ساژيتال، از قسمت مياني استخوان كلاويكل راست و نقطه ميد اينگوينال (Mid Inguinal) راست عبور ميكند.  

2) سطح ميدكلاويكولار (يا طرفي) چپ (Lt Midclavicular or Lateral Plane): سطح عمودي ميباشد كه به موازات سـطح

ساژيتال، از قسمت مياني استخوان كلاويكل چپ و نقطه ميد اينگوينال (Mid Inguinal) چپ عبور ميكند.  

3) سطح ترنس پيلوريك (Transpyloric Plane): سطح افقي ميباشد كه بـين بريـدگي ژوگـولار اسـتخوان اسـترنوم و انتهـاي قدامی

 سمفيز پوبيس قرار دارد و از كنارهي تحتاني، تنهي مهرهي L1 و ناحيه پيلور عبور ميكند.  

4) سطح ترنس توبركولار (Transtubercular Plane): سطح افقي ميباشد كه در حد فاصـل بـين سـطح تـرنس پيلوريـك و

سمفيز پوبيس قرار دارد و از كنارهي فوقاني، تنهي مهرهي L5 ميگذرد.