فشارخون بالا
سرخرگها خون را از قلب به دیگر نقاط بدن میرسانند. برای آنکه خون بتواند در این عروق به جریان در آید، نیاز به فشار مناسبی دارد. این فشار جریان خون در سرخرگهای بدن یعنی فشاری که در هر انقباض عضله قلب در اثر برخورد خون به دیواره سرخرگ وارد میشود، فشار خون نامیده میشود.
بالاترین میزان فشار خون فشار سیستول است که همان فشاری است که به هنگام انقباض ماهیچه قلب باعث میشود تا خون از قلب به سایر نقاط بدن برسد. کمترین میزان فشار خون فشار دیاستول است که فشار بین ضربانهای قلب وزمانی است که قلب در حالت استراحت است.
فشار خون بالا (Hypertention) یک بیماری مزمن است که با افزایش فشار وارده از جریان خون به دیواره رگهای خونی ایجاد میشود. به دنبال افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگهای خونی با شدت بیشتر از حالت طبیعیفعالیت کند. در حالت استراحت، حداکثر فشار خون بین ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلیمتر جیوه و حداقل فشار خون بین ۶۰ تا ۹۰ میلیمتر جیوه است. در صورتی که فشار خون بطور مزمن برابر یا بیش از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلیمتر جیوه باشد، فرد دچار پرفشاری خون میباشد.
گاهی بالا رفتن فشار خون سبب خونریزی مغزی میشود. پرفشاری خون عامل خطر در سکته مغزی و قلبی ،حملات قلبی ،نارسایی قلبی، سایر بیماریهای قلبی و همچنین سبب بیماریهای مزمن کلیه است. تغییر رژیم غذایی و روش زندگی در کنترل فشار خون موثر بوده و خطر عوارض ناشی از آن را بر سلامتی کاهش دهد. درمان دارویی غالباً برای افرادی که تغییر روش زندگی در آنها بی تاثیر بوده و یا کافی نبوده است، ضروری است.
فشار خون بالا گاهی «کشنده بیسر و صدا» نامیده میشود. فشار خون بطور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا میرود، اما فردی که دچار بیماری فشار خون بالا است، به هنگام استراحت نیز فشار خونش بالاتر از حد طبیعی است. رژیمهای نادرست غذایی ، مصرف زیاد غذاهای چرب و پرنمک ، بیتحرکی و زندگی ماشینی از جمله عوامل مستعد کننده برای ابتلا به بیماری پرفشاری خون است.
دلایل فشار خون بالا
پرفشاری اولیه
این نوع فشار خون بالا بسیار شایع است و تقریبا 90 درصد از بیماران به این نوع فشار خون مبتلا هستند. سن افراد مبتلا معمولا بالا است. سابقه بیماری در خانواده، عوامل محیطی، سبک بد زندگی، افزایش وزن، خوردن غذاهای پرنمک ،کمبود ویتامین ، مصرف سیگار و الکل احتمال ابتلا به پرفشاری خون را زیاد میکند.
پرفشاری ثانویه
این نوع بالارفتن فشار خون ربطی به سن و... ندارد؛ بلکه نشانه ای از وجود بیماری دیگری در بدن است. نارسایی کلیه، کم کاری وپر کاری تیروئید، بارداری ،بیماری های غدد، بیماری های قلبی ـ ریوی، بعضی از داروها و... سبب پرفشاری ثانویه می شود.
علائم فشار خون بالا
پرفشاری خون بیشتر اوقات بی علامت بوده و تشخیص آن معمولاً از طریق آزمایش، یا در حین درمان یک بیماری دیگر صورت میگیرد.
- سردرد و احساس سبکی در سر
- حالت تهوع
- وزوز گوش
- تاری دید یا غش کردن
- تنگی نفس
- خونریزی از بینی
- خواب آلودگی
- کرختی و مور مور شدن دستها و پاها
- سرفه خونی
عوارض پرفشاری خون
فشارخون بالا مهمترین عامل خطرِ قابل پیشگیری در مرگ زودرس در سراسر جهان است
- بیماری ایسکمیک قلب
- سکته مغزی و قلبی
- بیماری شریانهای پیرامونی
- بیماریهای قلبی عروقی شامل نارسایی قلب، آنوریسم آئورت و تصلب شرایین فراگیر
- آمبولی ریه
- عامل خطر در اختلال شناختی، زوال عقل و بیماری مزمن کلیوی
- رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون
- نفروپاتی ناشی از پرفشاری خون
درمان فشار خون بالا
درمان های خانگی
اهداف درمان با توجه به ویژگیهای بیمار مبتلا تعیین خواهند شد و ممکن است شامل کم کردن وزن ، ترک دخانیات ، برنامه ورزش مناسب و تغییر شیوه زندگی برای کاهش استرس باشند.
- پیاده روی در فضای باز و تنفس عمیق که به کاهش استرس نیز کمک می کند.
- مصرف مواد غذایی شامل پتاسیم. پتاسیم یک ماده معدنی ضروری برای مقابله با تاثیرات بد سدیم است. میوهها و سبزیجات از جمله سیبزمینی ، گوجه فرنگی، آب پرتقال، موز، نخود فرنگی وکشمش سرشار از پتاسیم هستند.
- کاهش مصرف نمک و مواد غذایی فرآوری شده و کنسروی مثل سوسیس و کالباس، چیپس، ناگت مرغ منجمد و ...
- مصرف کاکائوی تلخ که حاوی فلاونوئیدهایی است که خاصیت انعطافپذیری عروق را بهبود میبخشد.
- نوشیدنیهای گیاهی برای کاهش فشار خون بالا مفید هستند، مثل چای سبز
- کاهش ساعت کاری
- دوری از استرس و فشارهای روانی
- مصرف جوانه گندم به دلیل داشتن پتاسیم و منیزیم
- مصرف پسته که حاوی مقدار زیادی پروتئین گیاهی و پتاسیم و منیزیم است.
- مصرف انواع آلو که از افزایش فشار خون، بروز بیماریهای قلبی عروقی، سرطان و بیماریهای گوارشی جلوگیری میکند.
- مصرف روغن کنجد که باعث کاهش کلسترول بد خون میشود.
- نوشیدن میزان کمی آب چغندر قرمز در روز
- مصرف هندوانه
- دم کرده برگ زیتون
درمان دارویی
در صورتی که اقدامات فوق اثر نداشته باشند، باید از داروهای ضد فشار خون استفاده شود.
- بلوک کنندههای کانال کلسیم و داروهای ادرار آور
- بلوک کنندههای بتا و داروهای ادرار آور
- بلوک کنندههای کانال کلسیم دی هیدروپریدینی و بلوک کنندههای بتا
- بلوک کنندههای کانال کلسیم دی هیدروپریدین همراه با وراپامیل یا دیلتیازم
منابع
daneshnameh.roshd.ir
fa.wikipedia.org
http://drjanpour.com/
